Có nhiều ý kiến khác nhau khi đánh giá tương lai ngành công nghiệp sản xuất ôtô Việt Nam. Trong đó, có luồng ý kiến khẳng định không còn đủ thời gian để công nghiệp ôtô Việt Nam cạnh tranh với các “đối thủ” nước ngoài.
Song, cũng có ý kiến cho rằng, dù rất khó, nhưng nếu cố gắng và quyết liệt, công nghiệp ôtô Việt Nam vẫn còn cơ hội, thậm chí có thể cạnh tranh tốt trong bối cảnh hội nhập.
Thực trạng ngành ô tô tại Việt Nam
Tăng dần tỷ lệ nội địa hóa
Về chiến lược phát triển ngành ôtô Việt Nam trong giai đoạn từ nay tới năm 2020, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, công nghiệp ô tô Việt Nam đã có mục tiêu hình thành các chuỗi sản phẩm ôtô và tăng dần tỷ lệ nội địa hóa, hướng đến một số các dòng sản phẩm chính là ô tô dưới 9 chỗ ngồi cũng như các ô tô tải và ô tô phục vụ cho các nhu cầu vận chuyển trong sản xuất và sinh hoạt. Việt Nam phấn đấu đến năm 2020 sẽ đạt được quy mô, sản xuất chế tạo trong nước chiếm từ 30-40% dòng xe dưới 9 chỗ ngồi.
Theo Lãnh đạo ngành Công Thương, để đạt được mục tiêu đề ra, cần ưu tiên bằng các chính sách, cơ chế thuế phù hợp và ưu đãi để hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn với những dự án có quy mô, tạo ra hiệu quả và sức lan tỏa. Trong đó tập trung vào dòng xe dưới 9 chỗ ngồi, xe tải, xe khách và tập trung vào phát triển công nghiệp hỗ trợ.
Xem thêm: máy hàn tig, máy hàn điện tử, máy hàn cơ
Bên cạnh đó, cũng cần có các chính sách về thuế cũng như chính sách đồng bộ phát triển hạ tầng, về cơ sở giao thông cũng như khuyến khích phát triển công nghệ, chuyển giao công nghệ…
Nỗi lo xe ngoại “lấn sân”
Ngành công nghiệp ôtô trong nước đang lao đao trước sức ép hội nhập ngày càng lớn. Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu quy định thuế suất nhập khẩu ôtô từ châu Âu về Việt Nam sẽ giảm còn 0% sau 10 năm.
Đáng lưu ý nhất đó là sức ép cạnh tranh từ các quốc gia láng giềng như Thái Lan, Indonesia… khi chỉ còn 1 năm (từ năm 2018), ô tô nhập từ ASEAN sẽ tràn vào Việt Nam với thuế 0% theo lộ trình trong Hiệp định thương mại tự do AFTA.
Hiện nay, mặc dù chưa gỡ bỏ hoàn toàn hàng rào thuế quan song lượng ô tô nhập khẩu từ các quốc gia thuộc khu vực ASEAN đã chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu nhập khẩu của Việt Nam.
Khi mức thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN giảm về 30% năm 2017 và 0% vào 2018, các hãng xe sẽ chủ yếu nhập khẩu, chỉ tập trung sản xuất một vài mẫu xe.
Mới đây tại triển lãm Vietnam Motor Show ở Hà Nội, hầu hết các loại xe trưng bày đều là hàng nhập khẩu. Đại diện một số hãng ô tô lớn cho biết, nếu không có những biến động khác về chính sách thuế, phí, theo lộ trình giảm thuế nhập khẩu về 0% vào 2018, nhiều khả năng khi đó nhiều xe sẽ nhập khẩu từ Thái Lan thay vì sản xuất và lắp ráp trong nước.
Với những lợi thế về chính sách và nguồn gốc, xe nhập khẩu, đặc biệt từ Thái Lan và ASEAN sẽ đe dọa sự thịnh vượng của xe lắp ráp trong nước, nếu không có những chính sách can thiệp của chính phủ.
Mới đây, Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật Đầu tư đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV. Theo đó, quy định về sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu xe ô tô sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2017.
Một khi đã trở thành ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chắc chắn xe nhập khẩu sẽ phải đáp ứng những điều kiện khắt khe khi tham gia vào thị kinh doanh ôtô tại Việt Nam.
Công nghiệp ô tô trong nước chỉ còn một năm nữa để chuẩn bị và tăng cường năng lực cạnh tranh. Nếu chính sách không rõ ràng, không ổn định, không nhất quán sẽ khiến các nhà đầu tư mất niềm tin. Các nhà sản xuất, lắp ráp sẽ rút khỏi thị trường Việt Nam và chuyển sang thị trường khác hoặc chuyển sang việc nhập khẩu khiến ngành công nghiệp ô tô trong nước ốm yếu, chết yểu….
Vingroup và giấc mơ ô tô thương hiệu Việt – Vinfast
Với dự án ô tô thương hiệu Việt Vinfast, Phó chủ tịch Vingroup cho rằng, việc sinh sau đẻ muộn trong nhiều trường hợp lại được xem là lợi thế…
Hôm 2/9 vừa qua, tập đoàn Vingroup đã chính thức khởi động việc thực hiện giấc mơ làm ôtô thương hiệu Việt với dự án tổ hợp sản xuất ôtô Vinfast tại khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải (Hải Phòng), có tổng vốn đầu tư 3,5 tỷ USD.
Gây rúng động dư luận ngay sau khi công bố, dự án cũng đang gặp nhiều luồng dư luận khác biệt. VnEconomy đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Việt Quang, Phó chủ tịch Vingroup, xung quanh những mục tiêu lớn của dự án nhiều tham vọng này.
Cơ hội sở hữu ôtô với chi phí phù hợp
Chỉ còn ba tháng nữa là đến mốc 2018 với việc thuế nhập khẩu xe nguyên chiếc từ ASEAN về 0%. Trong bối cảnh như vậy, tại sao Vingroup vẫn quyết định đầu tư 3,5 tỷ USD vào công nghiệp ôtô lúc này? Khi bước vào lĩnh vực này, trong giai đoạn trước mắt, các ông có đặt mục tiêu lợi nhuận không?
Việc sinh sau đẻ muộn trong nhiều trường hợp lại được xem là lợi thế. Việc gia nhập lĩnh vực ôtô trong thời điểm này không chỉ rơi đúng vào điểm đi lên của thị trường, mà còn cho chúng tôi cơ hội học hỏi những bài học của các doanh nghiệp ôtô đi trước.
Ở góc độ thị trường, Việt Nam đang nổi lên là thị trường tiêu thụ ôtô tiềm năng nhất thế giới, với tỷ lệ sở hữu ôtô hiện còn rất thấp, chỉ đạt 23 xe/1.000 dân, trong khi tỉ lệ tương đương tại Thái Lan là 204/1.000 dân và tối thiểu là 400/1.000 dân tại các nước phát triển, riêng tại Mỹ là 790/1.000 dân.
Cơ sở hạ tầng đang được cải thiện, thu nhập bình quân đầu người sẽ đạt ngưỡng 3.000 USD/năm vào 2020 là lý do quan trọng sẽ làm bùng nổ nhu cầu sở hữu xe ôtô tại Việt Nam.
Ở góc độ kinh tế, Việt Nam hiện vẫn chưa có một thương hiệu ôtô riêng nào của người Việt. Ngành ôtô vẫn dừng ở giai đoạn nhập khẩu và lắp ráp với tỷ lệ nội địa hóa thấp, công nghiệp hỗ trợ thô sơ, chi phí cao hơn Thái Lan, Malaysia…
Trong khi đó, với việc thuế nhập khẩu ôtô trong ASEAN sẽ về 0% vào năm 2018, các thương hiệu ôtô đang lắp ráp tại Việt Nam đang có xu hướng chuyển từ lắp ráp sang nhập khẩu trực tiếp từ Thái Lan, Indonesia…, tạo ra nguy cơ mất việc làm cho hàng trăm ngàn lao động trong nước.
Với những lý do trên, Vingroup quyết định đầu tư vào ngành công nghiệp ôtô, nhằm mở ra cơ hội sở hữu ôtô với chi phí phù hợp, vừa thân thiện với môi trường, vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong nước. Đồng thời, từng bước giành thế tự chủ và chủ động về công nghiệp ôtô, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia. Mục tiêu đến 2025 của chúng tôi là trở thành nhà sản xuất ôtô hàng đầu Đông Nam Á.
Trong thời gian đầu, khi chưa có nguồn thu từ xuất khẩu, và lượng bán trong nước chưa thể nhiều, Vinfast có thể chưa có ngay lợi nhuận. Tuy nhiên, sau 5-10 năm, khi mức tiêu dùng của người dân khả quan hơn, chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ Vinfast sẽ làm được những điều mà các doanh nghiệp Nhật Bản, Hàn Quốc đã làm được vài chục năm trước đây.
Bắt tay với những đối tác, chuyên gia hàng đầu
Từ sau khi dự án xe hơi thương hiệu Việt của Vinaxuki đổ vỡ, phải khá lâu rồi người Việt mới lại được nghe về giấc mơ ôtô “made in Vietnam”. Vingroup sẽ viết tiếp giấc mơ đó, nhưng tỷ lệ nội địa hoá 60% sẽ được các ông thực hiện ra sao?
Vinfast sẽ sản xuất ôtô, xe máy với thương hiệu của mình bằng các công nghệ hiện đại nhất trên thế giới cho đến thời điểm này, từ đó góp phần đẩy nhanh công cuộc hiện đại hóa công nghiệp tại Việt Nam.
Chúng tôi ưu tiên mua các linh kiện, phụ kiện mà các nhà sản xuất trong nước đang làm được, đồng thời sẽ hỗ trợ, hợp tác để có thêm nhiều nhà sản xuất các linh kiện, phụ kiện tại Việt Nam. Như vậy, chúng tôi hy vọng sẽ thúc đẩy được sự phát triển của ngành công nghiệp ôtô và các ngành công nghiệp phụ trợ.
Chúng tôi có đủ uy tín trên thị trường quốc tế để vay được vốn nước ngoài, để hợp tác được với những đối tác công nghệ – công nghiệp hàng đầu thế giới, để quy tụ được các chuyên gia tài năng.
Về các đối tác, chúng tôi đã ký hợp đồng hợp tác, tư vấn với các đối tác hàng đầu thế giới như Boston Consulting Group, Magna Steyr, AVL, Durr, Henn… và các studio thiết kế xe hàng đầu thế giới như Pininfarina, Zagato, Torino Design và ItalDesign…
Về nhân sự, chúng tôi đã tuyển dụng được các chuyên gia công nghệ và sản xuất ôtô hàng đầu thế giới như BMW, General Motors, Bosch… về làm việc.
Còn về hạ tầng, chúng tôi đã được thành phố Hải Phòng giao 335 ha đất trong khu công nghiệp Đình Vũ – Cát Hải và đang tiến hành xây dựng nhà máy sản xuất ôtô, nhà máy sản xuất xe máy điện, văn phòng, trung tâm R&D, đường chạy thử, trường dạy nghề…
Hải Phòng là thành phố cảng quan trọng. Tại đây, chúng tôi có thể tuyển chọn được các nhân sự chất lượng cao để đào tạo, thay thế dần các chuyên gia nước ngoài sau 5-10 năm. Chúng tôi cũng có thể dùng đường hàng hải để xuất khẩu ôtô, thậm chí để vận chuyển đến những địa bàn khác trên cả nước.
Ngoài ra, khi vào khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, chúng tôi cũng nhận được các ưu đãi đầu tư nhất định, hỗ trợ thêm cho chúng tôi trong lĩnh vực mới đầy thách thức này.
Dùng mọi nguồn lực, xây dựng bằng được
Trong bối cảnh nhiều người Việt vẫn có tâm lý ưa chuộng các sản phẩm nhập khẩu, Vingroup sẽ thuyết phục khách hàng trong nước mua xe của mình như thế nào?
Chúng tôi quyết tâm dùng mọi nguồn lực để xây dựng bằng được một thương hiệu ôtô Việt Nam có đẳng cấp và được công nhận trên thị trường quốc tế.
Đồng thời, mở ra cơ hội sở hữu ôtô, xe máy chất lượng cao, thân thiện với môi trường, và đặc biệt là phù hợp với thị trường, thị hiếu và thu nhập của người dân trong và ngoài nước.
Người dân Việt Nam có lòng yêu nước, tự lập, tự cường và luôn phấn đấu vươn lên sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Vì vậy, chúng tôi hy vọng khi Vinfast – một thương hiệu 100% Việt Nam – có chất lượng, đẳng cấp, chi phí phù hợp, thì sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ.
Thông qua lĩnh vực sản xuất ôtô, xe máy, Vingroup cũng mong muốn góp phần tạo động lực, thúc đẩy công nghiệp nặng bao gồm công nghiệp chế tạo, công nghiệp phụ trợ tại Việt Nam phát triển. Đây sẽ là một trong những lĩnh vực đóng vai trò chủ lực trong chiến lược phát triển của Vingroup.
Sau khi dự án Vinfast được công bố, mạng xã hội cũng đã xuất hiện một số ý kiến trái chiều, như cho rằng Vingroup “dùng” dự án để vay vốn, hay chọn Cát Hải làm nơi đặt nhà máy thực chất là để “phát triển bất động sản”. Ông nghĩ sao về điều này?
Bất cứ doanh nghiệp nào, hoạt động trong lĩnh vực nào, cũng đều gặp những ý kiến trái chiều từ cổ đông, người tiêu dùng… Vingroup tất nhiên cũng không phải ngoại lệ.
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, chúng tôi đã từng gặp nhiều tin đồn vô căn cứ và tiêu cực.
Tuy nhiên, chúng tôi đã hình thành thói quen là tập trung vào công việc, kiên định đi theo tư tưởng cốt lõi của công ty, tạo ra những giá trị cho xã hội.
Và những sản phẩm, dịch vụ mang thương hiệu Vingroup đang hàng ngày phục vụ cho người dân trên khắp Việt Nam là câu trả lời và minh chứng rõ nhất cho những gì chúng tôi đang làm.
>>>Xem thêm: Inverter arc welding machine price